این اصول حتی توسط پروتکلهای علمی استفاده میشود که هدف آنها سنجش سطح دانش تاکتیکی بازیکنان در طول بازی است.
بهعنوان نمونه میتوان از سیستم ارزیابی تاکتیکی در فوتبال یا فوتسال نام برد.
در ادامه هریک از این اصول را توضیح خواهیم داد تا شما بتوانید بهترین درک آنها را تضمین کنید.
اهداف کلی تاکتیک ها :
تاکتیک ها را اگر بصورت کلی در دو بخش هجومی و تدافعی تقسیم بندی کنیم ، اهداف زیر را در بر می گیرند :
اهداف تاکتیک های هجومی :
- حفظ مالکیت توپ
- پیشروی در بازی و حرکت به سمت دروازه حریف
- رسیدن به هدف ( گلزنی )
اهداف تاکتیک های تدافعی :
- بازیابی مجدد مالکیت توپ
- جلوگیری از پیش روی حریف و دور نگه داشتن آن ها از دروازه خودی
- حفاظت از دروازه و عدم دریافت گل در بازی
اصول دفاع در فوتسال:
مهار کردن:
مهار کردن شامل اقداماتی برای جلوگیری از پیشروی حریف در زمین بازی است ، این اقدامات باعث میشود حریف مجبور شود به عقب برگردد.
بهعنوانمثال بازیکنی که در یک اقدام تهاجمی قرار دارد سعی میکند با حرکت با توپ , توپ را به جلو ببرد.
مدافع مستقیم او با قرار گرفتن جلوی او برای ممانعت از پیشروی یا فشار آوردن روی بازیکن , بازیکن را مجبور میکند پاس بدهد یا عقبنشینی کند و سرعت حمله را بگیرد.
تعادل:
درزمینهٔ تاکتیکی فوتسال ، داشتن دفاع متعادل به معنای حفظ ثبات در دفاع است.
تعادل به معنای ایجاد تعداد برابر مدافعان و مهاجمان است که باعث ثبات دفاعی میشود.
یک حمله خوب همیشه مانورهایی مانند تغییر موقعیت و حرکات استاندارد بازیکنان شما خواهد داشت.
از طرف دیگر ، دفاع خوب با مانورهای تهاجمی بدون از بین رفتن یا ترک فضاهای خالی همراه است.
غلظت:
شاید بیشتر به آن فشردگی گفته شود.
در فوتسال ، محافظت از فضاهای حیاتی ضروری است.
این فضاها ممکن است در روشهای مختلف بازی متفاوت باشد ، اما معمولاً بحرانیترین مکانهایی مانند منطقه جلوی دروازه و منطقه جریمه است.
برای جلوگیری از استفاده حریف از این مناطق ، بازیکنان دفاعی باید فاصله بین خود را کمتر کنند و فشردگی ایجاد کنند که باعث ایجاد برتری عددی در فاز دفاعی و کاهش فضای مناسب برای مهاجمین میشود.
پوشش دفاعی: اینیک اقدام تیمی است.
پوشش دفاعی شامل “محافظت از پشت” یک همتیمی است که ممکن است دریبل بخورد.
پوشش دفاعی اساسیترین اصل است که یک بازیکن باید در فاز دفاعی رعایت کند.
اصول حمله به فوتسال:
نفوذ:
این اصل به اقداماتی گفته میشود که باعث میشود توپ به دروازه حریف نزدیک شود.
بهعبارتدیگر ، اینیک مورد ساده در زمین است و سعی کنیم برای ضربه زدن به نزدیکترین موقعیت به دروازه حریف برسیم
دریبل زدن و پاسها متداولترین اقدامات نفوذ در فوتسال است.
تحرک:
تحرک مهمترین اصل تهاجمی فوتسال محسوب میشود.
تیم بدون تحرک یک تیم مرده است.تحرک چیزی بیش از اقدامات تیم متحرک و ایجاد بازیکنان به تغییر موقعیتها بهصورت منظم نیست.
الگوهای هجومی در فوتسال ، مانند الگوهای موازی و مورب ، راههایی برای ایجاد تحرک به شیوهای منظم است.
هم بازیکن و هم توپ باید در زمین حرکت کند. این حرکت هم باید هدف دار باشد. حرکت بازیکنان در جهتی که توپ در آن نیست اهمیت زیادی دارد. اگر چه بیشتر بازیکنان تمرکزشان به سمت توپ است اما آن حرکت بدون توپ که در سمت مقابل توپ رخ می دهد تعیین کننده نتیجه حمله است.
فضاسازی:
هرچه فضای مورد اشغال تیم مهاجم بزرگتر باشد ، کار یارگیری آن دشوارتر خواهد بود.
این فضا باید بهخوبی پر شود تا هم بتواند وسعت یا فضای افقی (که معمولاً توسط فلنگها انجام میشود) و هم عمق یا فضای عمودی (که معمولاً توسط بازیکن راس انجام میشود) ایجاد شود.
اینکه بازیکنان در حمله در کجای زمین قرار بگیرند بی نهایت مهم است. جاگیری بازیکنان حمله باید به شکلی باشد که پوشش دفاع برای حریف تا جای ممکن سخت شود. اگر مهاجمان فاصله صحیح داشته باشند خیلی سخت بشود بازیکن حمله را به تله انداخت و دفاع کارش برای پوشش و کمک به همدیگر سخت می شود. بهترین جاگیری هنگامی است که بازیکنان بطور متوسط از یکدیگر چهار تا شش متر فاصله دارند. این فاصله باعث می شود هر بار که یک بازیکن دفاعی تصمیم به دبل تیم یا پوشش لایه ای دارد حداقل یک بازیکن حمله ای آزاد شود.
حمایت تهاجمی:
اساساً ، این اصل به ایجاد خطوط پاس بین بازیکنان برای در اختیار داشتن توپ اشاره دارد
این کار همیشه توسط بازیکنانی انجام میشود که توپ را ندارند
مزیت بزرگ این اصل کاهش مداوم فشار بر روی حامل توپ است ، زیرا اگر بهخوبی انجام شود ، همیشه حداقل یک گزینه پاس یا پیشرفت بازی خواهد داشت
یک بازیکن حمله هر چه گزینه بیشتری برای حمله داشته باشد احتمال موفقیتش در برابر دفاع بالاتر می رود. وقتی بازیکنان بدون توپ حرکت می کنند و از یار دفاعشان فاصله می گیرند گزینه های بازیکن توپ دار افزایش می باید.
ریباند حمله و توازن دفاعی
بازیکنان باید روی موقعیت ریباند حمله تمرکز کنند اما این نباید به قیمتی باشد که فضا را برای ضد حمله حریف باز بگذاریم. اگر همه بازیکنان تیم برای ریباند حمله جلو بکشند زمین پشت خالی می شود و فرصت برای فست بریک (ضد حمله) حریف باز می شود.
جاگیری چند وجهی
تا جای که ممکن است موقعیت حمله ای بین همه بازیکنان تقسیم شود. بازیکنانی که جاهای مختلف زمین را اشغال کرده اند. حمله به زمین حریف باید از همه نقاط زمین صورت بگیرد نه فقط از یک منطقه
استفاده از استعداد ها و خلاقیتهای فردی بازیکنان
اینکه بعضی بازیکنان استعداد ویژه ای در حمله دارند نباید نادیده گرفته شود. کار تیمی نباید استفاده از استعداد های فردی بازیکنان را کمرنگ کند. کار تیمی باید به شکلی صورت گیرد که استعداد فردی ویژه یک یا دو بازیکن تقویت شود.
انواع تاکتیک های فوتسال
از نظز تئوری بحث تاکتیکی به شاخه های زیر تقسیم میشود
- تاکتیکهای فردی شامل حرکات یک بازیکن در فوتسال
- تاکتیک های گروهی یا ترکیبی : شامل حرکات هماهنگ و کارهای ترکیبی بین دو الی سه بازیکن
- تاکتیک های تیمی : شامل حرکات سازمان یافته که توسط کل اعضای یک تیم انجام می گردد
که هر کدام در دو فاز حمله و دفاع طبقه بندی می شوند.
تاکتیکهای فردی
تاکتیکهای فردی به برنامه هایی اطلاق می شود که بازیکن به تنهایی در جهت رسیدن به هدف و بطور مشخص و سازماندهی شده از این برنامه ها استفاده می نماید. ، بازیکنان فوتسال ، گاهی باید بدون توپ و یا با توپ از مهارت ها خود در راه پیشبرد اهداف تیم استفاده کند.در ادامه تمامی موارد مربوط به تاکتیک های فردی را در فوتسال مشاهده خواهید کرد.
بر اساس اطلاعات فیفا تاکتیک های فردی در ده دستور جای می گیرند:
هر بازیکنی که صاحب توپ می شود ، یک حمله جدید آغاز می شود.
هر بازیکنی که توپ را از دست می دهد باید دفاع کند ( حتی اگر توپ در منطقه حریف باشد. ).
بازیکن نباید اجازه دهد که توپ از کنار وی عبور نماید ، در صورتی که می تواند آن را تصاحب کند.
به خاطر حمایت از بازیکن هم دسته باید پاس مورد حمایت قرار گیرد.
برای دریافت ، بازیکن باید به استقبال توپ برود تا مدافع حریف فرصت قطع کردن توپ را پیدا نکند.
بازیکن با استفاده از فراست و زیرکی به موقع از دریبلینگ استفاده نموده و برای خود فضا ایجاد می کند و به فضای ایجاد شده می رود.
بازیکن نباید اجازه بدهد توپ به زمین بخورد.
بازیکن با قرار دادن بدن بین توپ و حریف ، توپ را پوشش بدهد.
برای برقرای ارتباط باید رو به توپ بازی کرد.
شروع های مجدد یک حمله جدید است که با حمایت باید صورت گیرد.
بازیکنان باید بتوانند از تکنیک ها که مهارت اجرای حرکات هستند در خدمت تاکتیک استفاده نمایند. تاکتیکی دارای احتمال موفقیت بیشتر است که با استفاده از تکنیک اجرا شده باشد.
با انجام تمرینهای مداوم و صحیح نیز می توان تکنیک اجرای حرکات را بهبود بخشید.
تاکتیک های گروهی یا ترکیبی
همانطور که گفتیم این تاکتیک ها از حرکات هماهنگ و کارهای ترکیبی دو یا سه بازیکن به وجود می آید از مهمترین تاکتیکهای گروهی به موارد زید می شود اشاره کرد:
1- پارالل کردن
پارالل یا پاس موازی که برخی در ایران آن را پاس راست به راست نیز مینامند یکی از کاربردی ترین ابزار حمله به دروازه حریف است. هر چه فاصله بازیکنی که پاس اول را میدهد از دریافت کننده بیشتر باشد کیفیت کار بهتر خواهد
بود.
اگر مدافع جلو دریافت کننده توپ از بازیکن دریافت کننده فاصله داشته باشد و توپ به مرکز پاس داده شود بهتر است
وگرنه توپ به خط پاس داده شود.

2- پاس قطری
بازیکن پاس دهنده پس از پاس به سمت عمق حریف حرکت میکند و دریافت کننده به صورت قطری باشدت و زاویه مناسب توپ را به پاس دهنده میدهد. در صورت حضور مدافع این پاس میتواند به صورت الب با ارتفاع کم داده شود.
هر چه فاصله پاس دهنده اول و دریافت کننده بیشتر باشد این حمله بهتر انجام خواهد شد.
این روش ریسک بالاتری نسبت به پاس پارلل دارد زیر در صورت لو رفتن توپ احتمال ضد حمله حریف وجود دارد.
(مخصوصا لو رفتن توپ توسط دریافت کننده پاس اول)

3- یک و دو کردن (پاس دیواری)
بازیکن پاس دهنده بایستی به نزدیک بازیکن دریافت کننده برای انجام بازی ترکیبی بیاید.
پاس دهنده اول همچنین بایستی یک حرکت فریبنده و شکستن را انجام دهد تا مدافع را از خودش دور کند و فضا برای یک و دو کردن را ایجاد نماید.
بازیکن دریافت کننده بایستی یک پاس کوتاه مناسب داده و به فضای پشت مدافع حرکت نماید و پاس دهنده اول بایستی
با شدت مناسب و زاویه مناسب توپ را به پاس دهنده اول پاس دهد.

4-اور لپ کردن
در حرکت اورلپ بازیکن پاس دهنده اول بعد از پاس به پشت بازیکن دریافت کننده حرکت میکند و او توپ را با پشت پا و یا پس از عبور وی با بغل پا به او پاس میدهد.
هر چه فاصله پاس دهنده اول و دریافت کننده کمتر باشد , اورلپ بهتر انجام میشود.
این یک روش مناسب به ویژه وقتی حریف در زمین خودی به شما فشار وارد میکند است به ویژه در زمانیکه حریف دفاع من تو من را در دستور کار قرار داده است.

5- بلاک کردن
بازیکن پاس دهنده اول پس از پاس به سمت مدافع پیش روی بازیکن دریافت کننده پاس حرکت نموده و او را از جهت کنار و یا از جهت پشت بالک میکند تا به دریافت کننده برای حرکت در عرض یا عمق کمک نماید. دریافت کننده بایستی بر اساس بلاک انجام شده در کنار و یا فضای پشت مدافع حرکت نماید.
هر چه پاس دهنده اول در این حرکت نزدیکتر به دریافت کننده باشد این کار بهتر انجام میشود.
اگر دو مدافع حریف بر روی توپ فشار بیاورند احتمال لو رفتن توپ و ضد حمله حریف وجود دارد.

6- بازی در عمق از کنار
پاس دهنده اول پا به توپ به دریافت کننده نزدیک میشود و پس از حرکت سریع رو به جلو دریافت کننده پاس را به فضای پشت مدافع او پاس میدهد. این کار به ویژه زمانیکه مدافع نفر دریافت کننده قبل از پاس به او خیلی نزدیک
میشود قابل استفاده است.
دراین شکل کار هر چه پاس دهنده اول از دریافت کننده دورباشد کار بهتر انجام خواهد شد. البته اگر دو مهاجم خیلی از هم دور باشند خطر قطع توپ توسط مدافع حریف وجود دارد بنابر این خیلی هم از دور نبایستی این کار انجام
شود.

انواع تاکتیک ها در شرایط بازی :
تاکتیک های هجومی :
- ضد حملات
- حملات سازمان یافته
- حملات سریع
- حملات موقعیتی ( شرایط خاص )
تاکتیک های تدافعی :
- دفاع منطقه ای
- دفاع نفر به نفر
- دفاع ترکیبی
- دفاع کامبیوس یا لایه ای
- پرسینگ
- دفاع موقعیتی ( شرایط خاص )
تاکتیک های مورد استفاده از فاز های انتقال تهاجمی و انتقال تدافعی :
- تاخیر و خریدن زمان
- حفظ تعادل
- مقاومت و درگیری و تخریب
- سازمان دهی دفاعی
تمامی موارد بالا در قالب تاکتیک های سازماندهی شده و از پیش تمرین شده توسط تیم ها در شرایط مختلف بازی مورد استفاده قرار می گیرند