باشگاه فرهنگی ورزشی توفیق

توپ طلای فوتبال جهان چیست؟

بر خلاف تصور همه، توپ طلای فوتبال که بهترین بازیکن فوتبال داده میشود؛ از طرف فیفا داده نمیشود بلکه این جایزه و مراسم مربوطه توسط مجله ورزشی بسیار معتبر فرانسوی به نام "فرانس فوتبال" داده میشود. جایزه بهترین بازیکن فیفا از طرف فیفا و به طور جداگانه داده میشود. توپ طلای جهای به بهترین بازیکن مرد فوتبال جهان داده میشود. به تازگی به بهترین بازیکن زن فوتبال جهان هم در بخش جداگانه ای توپ طلا داده میشود.

گابریل هانو، فوتبالیست و ژورنالیست فرانسوی که تلاش های او باعث شکل گیری مسابقات لیگ قهرمانان اروپا شد، پیشنهاد جذاب دیگری نیز ارائه داد. هانو پیشنهاد داد تا به بازیکنی که در یک سال گذشته بهترین عملکرد را به نمایش گذاشته، جایزه ای اهدا شود. این پیشنهاد هانو توسط نشریه فرانس فوتبال مورد استقبال قرار گرفت و از سال 1956 قرار شد تا عنوانی به نام توپ طلا به بازیکنی که بهترین عملکرد را در یک سال میلادی داشته، اهدا شود.

برنده عنوان توپ طلا با رای گیری ژورنالیست های فوتبالی انتخاب می شد و در ابتدای شکل گیری این عنوان، تنها بازیکنان قاره اروپا نامزد دریافت این جایزه می شدند. مثل بسیاری از جوایز ورزشی، فرانس فوتبال هم تغییرات مختلفی در انتخاب برنده توپ طلا انجام داد. اولین تغییر بزرگ در سال 1995 صورت گرفت که طبق آن، بازیکنان غیر اروپایی نیز نامزد دریافت این جایزه شدند. از سال 2010 تا 2015، توپ طلا با جایزه بهترین بازیکن سال FIFA، ادغام شد و در این مدت مربی ها و کاپیتان های تیم های ملی هر کشور نیز در رای گیری برنده این عنوان دخیل بودند.

از سال 2016 همکاری فرانس فوتبال با FIFA به پایان رسید و توپ طلا به همان رویه سابق خود برگشت. از سال 1956 تا 2022، توپ طلا هر سال به بهترین بازیکن سال اهدا شده به غیر از سال 2020 که فرانس فوتبال به دلیل شیوع ویروس کرونا، تصمیم عجیبی گرفت و مراسمی در این سال برگزار نکرد. استنلی متئوس، اولین برنده تاریخ توپ طلا به شمار می رود.

چگونه بازیکن شایسته توپ طلا انتخاب میشود؟

فرایند انتخاب بهترین بازیکن فوتبال دنیا که توپ طلا باید در دستان او قرار بگیرد به این صورت است:

در ابتدا مجله "فرانس فوتبال"، از روزنامه نگاران ورزشی رای جمع میکرد و این رای گیری به صورت محرمانه انجام میشد. رای ها به صورت عمومی منتشر نمیشد اما از سال 2006، علاوه بر روزنامه نگاران سرمربیان و کاپیتان های تیم های ملی هم حق رای دارند و با مجموع رای های آنها بهترین بازیکن جهان که بهترین عملکرد را داشته است، انتخاب میشود.

تاریخچه توپ طلا

توپ طلا از سال 1956 به بازیکنان خوب فوتبال داده میشود. گفتیم که مجله فرانس فوتبال دادن این جایزه را آغاز کرد.

هر سال توپ طلا به بازیکنی که با رای خبرنگاران بهترین عملکرد را داشت اختصاص میافت.

1995: تا سال 1995 این جایزه فقط به بازیکنان اروپایی داده میشد. اما از سال 1995 به بازیکنان غیر اروپایی که در این قاره در یکی از تیم ها بازی میکردند هم داده میشد.

2007: از سال 2007 محدودیت بازی در تیم های قاره اروپا برداشته شد و همه بازیکنان دنیا، امکان نامزد شدن را دارند و توپ طلایی تبدیل به یک جایزه جهانی شد. همینطور در این سال  سرمربیان و کاپیتان های تیم های ملی هم امکان رای دادن برای انتخاب بهترین بازیکن را پیدا کردند.

2010-2015: در این سالها توپ طلایی با بهترین بازیکن جهان که از طرف فیفا داده میشد ترکیب شد اما از سال 2016 این دو جایزه به طور جداگانه داده شدند.

برندگان جایزه توپ طلا عمدتاً بازیکنان خط حمله بوده‌اند. تا پیش از سال ۱۹۹۵ میلادی، بازیکنان ۱۰ لیگ برنده توپ طلا شده ‌بودند، در حالی که پس از سال ۱۹۹۵ میلادی، تنها بازیکنان لیگ‌های انگلیس، آلمان، ایتالیا، و اسپانیا برنده این جایزه شده‌اند.بازیکنان لالیگای اسپانیا برنده بیش‌ترین تعداد توپ طلا هستند. بارسلونا و رئال مادرید بیشترین برندگان توپ طلا پس از سال ۱۹۹۵ میلادی بوده‌اند.

برندگان توپ طلا از سال 2010

2010: لیونل مسی از تیم بارسلونا

2011: لیونل مسی از تیم بارسلونا

2012: لیونل مسی از تیم بارسلونا

2013: کریستیانو رونالدو از تیم رئال مادرید

2014: کریستیانو رونالدو از تیم رئال مادرید

2015: لیونل مسی از تیم بارسلونا

2016: کریستیانو رونالدو از تیم رئال مادرید

2017: کریستیانو رونالدو از تیم رئال مادرید

2018: لوکا مودریچ از تیم رئال مادرید

2019: لیونل مسی از تیم بارسلونا

2020: در این سال تمامی مراسم های اهدای جوایز به دلیل شیوع کرونا برگزار نشد.

2021: لیونل مسی از تیم پاریسن ژرمن

2022 : کریم بنزما از تیم رئال مادرید

2023 : لیونل مسی از اینترمیامی آمریکا

برنده های توپ طلا

تا به امروز 26 بازیکن مختلف توانسته اند برنده توپ طلا شوند و 10 بازیکن نیز این عنوان را بیشتر از یکبار دریافت کرده اند. 20 کشور مختلف سابقه دریافت این جایزه را دارند و در رده باشگاهی نیز تا به امروز 20 باشگاه مختلف حداقل یک برنده توپ طلا داشته اند. آرژانتین، هلند، پرتغال، آلمان و فرانسه هر یک با 7 عنوان، پرافتخارترین کشورها در زمینه توپ طلا به شمار می روند و باشگاه های بارسلونا و رئال مادرید نیز هر یک 12 بار سابقه دریافت این جایزه را دارند.

آمار برندگان و نامزد های مختلف توپ طلا

لیونل مسی 8 بار برنده این جایزه با ارزش شده است. این فوق ستاره فوتبال جهان با این تعداد توپ طلا، بیشترین توپ طلای تاریخ را ازان خود کرده است. بعد از مسی رقیب قدیمی او یعنی کریستیانو رونالدو 5 بار برنده توپ طلایی شده است و با 17 بار نامزدی در سالهای مختلف، رکورد دار بیشترین تعداد نامزدی برای این جایزه ارزشمند است. بعد از این دو بازیکن افسانه مشیل پلاتینی دارنده سه توپ طلا میباشد. رونالدو بازیکن مطرح برزیلی برنده دو توپ طلا است. حضور دو ستاره در دهه اخیر باعث شده است که دیگر بازیکنان فوتبال کمتر شانس برنده شدن این جایزه را داشته باشند، با اینکه عملکرد آنها نیز درخشان و قابل تحسین است. در سال 2021 روبرت لواندوفسکی یکی از اصلی ترین نامزد های دریافت توپ طلا بود و بعد از مسی، در جایگاه دوم قرار گرفت.

توپ طلای 2023

توپ طلای 2023 با توجه به قهرمانی تیم ملی آرژانتین در مسابقات جام جهانی 2022 قطر و نقش تاثیرگذار لیونل مسی در آن قهرمانی ( آقای گل مسابقات جام جهانی ) ، به لیونل مسی که در حال حاضر در تیم اینترمیامی آمریکا بازی می کند اهدا شد.

توپ طلا در بخش زنان به آیتانا بونماتی ستاره تیم ملی اسپانیا و بارسلونا رسید.

عملکرد شگفت‌انگیز بونماتی در سال گذشته

قهرمان جام جهانی
قهرمان لیگ قهرمانان اروپا
قهرمان لیگ
قهرمان سوپرکاپ اسپانیا
بهترین بازیکن لیگ قهرمانان اروپا
بهترین بازیکن جام جهانی زنان
 توپ طلا

در 3 سال اخیر همواره این جایزه به بازیکنان تیم ملی اسپانیا و بارسلونا رسیده است؛ دو سال گذشته الکسیا پوتیاس برنده این جایزه شده بود.

توپ طلای 2023 فوتبال زنان

سمی؛ توپ طلا در بخش زنان به آیتانا بونماتی ستاره تیم ملی اسپانیا و بارسلونا رسید.

عملکرد شگفت‌انگیز بونماتی در سال گذشته

قهرمان جام جهانی
قهرمان لیگ قهرمانان اروپا
قهرمان لیگ
قهرمان سوپرکاپ اسپانیا
بهترین بازیکن لیگ قهرمانان اروپا
بهترین بازیکن جام جهانی زنان
 توپ طلا

در 3 سال اخیر همواره این جایزه به بازیکنان تیم ملی اسپانیا و بارسلونا رسیده است؛ دو سال گذشته الکسیا پوتیاس برنده این جایزه شده بود.

در این بخش می توانید بازیکنانی که علاوه بر کسب توپ طلا، موفق به قهرمانی در جام جهانی و لیگ قهرمانان اروپا شده‌اند را مشاهده کنید. بازیکنانی شامل کاکا ، رونالدینیو ، زیدان ، مسی ، ریوالدو ، چارلتون ، بکن باوئر ، مولر و روسی 

رکوردهای توپ طلا

لیونل مسی تا به امروز 8 بار برنده توپ طلای فرانس فوتبال شده که بالاتر از 5 عنوان کریستیانو رونالدو، یک رکورد به شمار می رود. مسی اولین بازیکنی بود که 4 بار برنده این جایزه شد و تنها بازیکنی است که 4 سال متوالی به این عنوان رسیده است. مسی و رونالدو تنها بازیکنان تاریخ فوتبال هستند که بیشتر از 3 بار برنده توپ طلا شده اند. کریستیانو رونالدو 18 بار نامزد دریافت توپ طلا شده که یک رکورد به شمار می رود.

ژرژ وه آ اولین بازیکن غیر اروپایی است که برنده توپ طلا شده است. کشورهای آلمان، ایتالیا و فرانسه تا به امروز هر کدام 5 برنده مختلف داشته اند. باشگاه رئال مادرید نیز با 8 برنده مختلف، در میان باشگاه ها رکورددار است.

بهترین باشگاه ها

بهترین کشورها