در این مقاله قصد داریم به بررسی مهمترین تکنیک هایی که یک دروازه بان در جهت مهار ضربه پنالتی باید بداند می پردازیم.
آمادگی دروازه بان برای گرفتن پنالتی
تیمهای تحقیقاتی در مورد مهار پنالتی معتقدند که اگر دروازهبانها موقعی که بازیکن پنالتی زننده خودش را برای زدن ضربه آماده میکند، به بالای ران بازیکن توجه کنند، میتوانند به آسانی ضربه پنالتی را دفع یا مهار کنند. افرادی از دانشگاه «جان مورس» لیورپول که درباره مهار ضربه پنالتی تحقیقاتی را گردآوری کردهاند، معتقدند که حرکت بخش بالایی ران بازیکن پنالتی زننده پیش از ضربه به توپ، جهت مورد نظر بازیکن را آشکار میسازد و یک دروازه بان پنالتی گیر از این راه میتوانند خیلی ساده مسیر و جهت حرکت توپ را رصد کنند. (مارک ویلیامز)، رئیس بخش علوم ورزشی دانشگاه (جان مورس)میگوید: «اگر پنالتی زننده به شکل عمود به روی پای سمت راستش ایستاده باشد، ضربه پنالتی به سمت راست دروازه حرکت میکند.
وی در ادامه گفت: «اگر پاهای بازیکن آزاد باشد یا نسبت به دروازه مستقیم نباشد، جهت توپ به سمت چپ است و دروازهبان باید به آن سمت شیرجه بزند. (باب ویلسون) دروازه بان پنالتی گیر سابق باشگاه آرسنال و تیم ملی اسکاتلند در مورد مهار پنالتی گفت: اگر بازیکن پنالتی زننده راست پا باشد و مستقیم به سمت توپ حرکت کند، مشخص میشود که میخواهد توپ را به سمت راست دروازه بفرستد و دروازهبان پنالتی گیر باید به آن سمت حرکت کند. او ادامه داد که اگر پای بازیکن زاویه باز را تشکیل بدهد، برای او چرخش به جهت راست دروازه کار سختی میشود پس برای همین فقط میتواند به سمت چپ دروازه شوت میکند.
ویلسون میگوید فقط تعداد کمی از بازیکنان که بسیار باهوش و قدرتمند هستند، در آخرین ثانیه میتوانند جهت حرکت پای خود را نسبت به قبل تغییر دهند. در یک نظرسنجی از دروازه بانان پنالتی گیر برتر و مشهور نیز آشکار شد که زاویه بازیکن ضربه زننده، جهت پای تکیهگاه و جهت پای متحرک و همچنین خم شدن بدن در امر تشخیص جهت توپ مؤثر هستند. یک تیم تحقیقاتی در کشور کانادا با بررسی کردن ۱۳۸ پنالتی در رقابتهای جام جهانی سالهای ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ کشف کردند که در ۸۰درصد از شوتها، جهت پای ثابت، جهت حرکت توپ را نیز نشان میدهد.
مهار ادرسون در تقابل با جورجینیو در مسابقه فینال جام کارابائو نشانگراین بود که در مهار و سیو پنالتی میتوانند از قبل باهوشتر عمل کنند. این موضوع به معنی این نیست که شانس و اقبال هیچ سهمی در مهار پنالتی توسط دروازه بان ندارد ولی یادگیری و شناخت حرکتی بازیکنان یک ارزش خیلی مهم فنی است که به دروازهبان اضافه میشود. دقیقاً مشابه اینکه دروازهبان با چه واکنشهایی دروازه را بسته نگه میدارد یا اینکه مانوئل نویر با چه کیفیتی نقش سوئیپر را اجرا میکند، بعضی از دروازهبانها هم در تشخیص و گرفتن پنالتی بسیار موفق نیز عمل میکنند.
از ۲۸ پنالتی که کابایرو در جریان بازی با آنها مواجه شد، ۱۱ پنالتی را نیز مهار کرده است که به یکی از بهترین دروازه بانهای پنالتی گیر تبدیل شده است و در آن سوی دیگر کپا آریزابالاگا از ۱۷ پنالتی فقط توانسته ۴ پنالتی را مهار کند.
آموزش گرفتن پنالتی
اکثر گلرهای آماتور و نیمه آماتور برای جهت یابی توپها از روش منسوخ پنجاه ، پنجاه استفاده میکنند ، که این روش تضمینی برای درک جهت ضربه پنالتی زن نیست .
پیتر چک از ۶ پنالتی که در فینال لیگ قهرمانان به سمت دروازه اش شلیک شد موفق شد سمت تمام توپها را پیش بینی کند . شاید برای خیلی از علاقمندان سئوال باشد ، که پیتر چک چگونه توانست جهت تمامی پنالتیها را پیش بینی کند . ما در این مطلب قصد داریم تا توضیحاتی از تکنیک مورد استفاده پیتر چک در تشخیص جهت پنالتیها ، خدمت شما عرض نماییم .
پیتر چک برای پیش بینی سمت پنالتیها ، از تکنیک جهت پای تکیه گاه پنالتی زن استفاده کرد ، به طوری که اگر پای تکیه گاه به صورت مستقیم به سمت دروازه باشد ، بدین ترتیب توپ به وسط دروازه شلیک خواهد شد .

اگر نوک پای تکیه گاه پنالتی زن به صورت اریب به سمت راست باشد ، بدین ترتیب توپ به سمت چپ دروازه بان شلیک خواهد شد .

در صورتی که نوک پای تکیه گاه ضربه زننده به سمت چپ متمایل باشد ، توپ نیز راهی سمت راست دروازه بان خواهد شد .

در زیر نمونه هایی از جهت پای تکیه گاه و ضربه وارد شده را قرار داده ایم ، که یک ضربه پنالتی مربوط به لیونل مسی میشود و دیگری پنالتی پایانی جام جهانی ۲۰۰۶ که فابیو گروسو موفق شد ، توپ را وارد دروازه فابین بارتز قرار دهد .
به جهت پای تکیه گاه این دو بازیکن و ضربه وارد شده دقت کنید ، که این نکته آموزشی را تصدیق میکند .


نکته : انجام این حرکت نیازمند واکنش سریع یک گلر است تا بتواند تنها با مشاهده جهت پای تکیه گاه و قبل از زدن ضربه به همان سمت حرکت کند که چنیین واکنشی نیازمند سرعت صدمهای ثانیه است و در نکته دوم هر چند این تکنیک برای خیلی از دروازه بانها به کار می آید ، اما همین تکنیک نیز حربه ای است برای پنالتی زنها که میتوانند ضربه ی خود را مخالف پای تکیه گاه به دروازه شلیک کنند . نمونه بارز این نوع ضربه ، پنالتی آخر لیگ قهرمانان اروپا که دروگبا پای تکیه گاه خود را به سمت راست قرار داد و ضربه را به سمت راست دروازه نویر شلیک کرد ، که نشان میدهد این تکنیک ، همیشه جواب نمیدهد اما میتوان گفت که ۷۰ یا ۸۰ درصد پنالتی ها به همین صورت زده میشود .
در زیر به جهت پای تکیه گاه دروگبا دقت کنید .
نحوه پنالتی و تک به تک گرفتن
پنالتی گرفتن تا حد زیادی به تجربه دروازهبان بر میگردد. اما به طور کلی از نحوه ایستادن بازیکن، راست پا یا چپ پا بودن میتوان تشخیص داد که کدام طرف ضربه میزند. به عنوان مثال بازیکن چپ پا به سمت راست، (سمت چپ دروازهبان) ضربه بزند راحتر است.
در مورد تک به تک شدن هم زمانی که توپ بین گلر و مهاجم است دروازهبان باید سریع از دروازه خارج و به سمت توپ برود تا زاویه را تنگ کرده و بتواند به توپ سریعتر از مهاجم ضربه بزند برای رسیدن به هدف دروازهبان نباید روی خط دروازه بیاستد بلکه زمانی که توپ از دروازه دور است دروازهبان هم باید از خط دروازه فاصله بگیرد، به طوری که حتی گاهی لازم است تا خط 18 قدم هم جلو بیاید.
اما اگر مهاجم پا به توپ و به سمت دروازه میآید دروازهبان باید در حالی که روی پنجه، بدن خم و دستها کنار پاها به سمت پایین است به بازیکن آهسته آهسته نزدیک شود و در یک موقعیت مناسب زمانی که توپ از پای مهاجم فاصله گرفت به سمت توپ شیرجه بزند و اگر فرصت نزدیک شدن به توپ را پیدا نکرد با رو پنجه بودن و همان حالتی که گفته شد منتظر ضربه مهاجم باشد تا عکس العمل مناسب نشان دهد.
یک نکته مهم این است، توپهایی که در هوا بین دروازهبان و مهاجم قرار دارد اگر دروازهبان به توپ نمیرسد بهترین حالت این است که از خط دروازه فاصلهی زیادی نگیرد و زمانی که توپ روی زمین آمد به همان حالاتی که گفته شد عمل کند این کار برای این است که دروازهبان شوت چیپ گل نخورد.

دروازه بان چگونه در مقابل پنالتي بايد ايستاد
همانگونه در بخش هاي قبل خدمتتان عرض شد وضعيت روحي و رواني مناسب يك دروازه بان بسيار او را در امر وظايف خويش درون زمين كمك خواهد كرد در خصوص پنالتي نيز اين امر صادق است
قبل از ورود به بحث بايد به اين موضوع توجه داشت كه گرفتن پنالتي امري است بقول دروازه بان ها 50 - 50 كه هر چه تبحر در گرفتن پنالتي در تمرينات بيشتر باشد مي تواند 50 - 50 بودن آن را كاهش دهد بطوريكه حركت بسمت توپ هنگام نواختن از طرف مهاجم به احتمال زياد حركتي پر ثمر باشد
نكته بعد قرار گرفتن درون دروازه سالني بسيار متفاوت تر از زمين چمن است كه اگر وقت اجازه داد در اين خصوص نيز صحبت خواهيم كرد ولي الان مورد بحث ما زمين چمن مي باشد
معمولا از چشم هاي زننده ضربه مي توان جهت حركت توپ را تا حدودي تشخيص داد چرا كه در صورتيكه شما خودتان را بجاي زننده ضربه قرار دهيد و بدليل حساسيت ضربه سعي مي كنيد لحظه اي هر چند اندك به آن سمتي كه مي خواهيد ضربه بزنيد نگاهي داشته باشيد كه اين امر چون در زمين چمن فاصله بين زننده ضربه و گيرنده كه دروازه بان است زياد است خيلي مورد توجه نمي باشد
حال مي خواهيد جلوي ضربه پنالتي بايستيد
بلحاظ رواني از زماني كه اعلام ضربه پنالتي از سوي داور مسابقه اعلام شد تا زمان زدن ضربه بايد اين مطلب را مرتب با خود تكرار كنيد كه "اين ضربه را مي گيرم" كه لحظه اي خواست خود كه همان گرفتن ضربه است كوتاه نياييد اين موضوع روحيه شما را براي گرفتن ضربه بسيار تقويت خواهد كرد
بعضي دروازه بان ها توپ را مي گيرند آن را مي بوسند يا دور كمر خود مي چرخانند و دو دستي تقديم به مهاجم كه زننده ضربه است مي دهند و به چشمهاي او زل مي زنند تا اندكي ترس به دلش بياندازند البته ما تضعيف روحيه حريف را امري جوانمردانه تصور نمي كنيم
پس از آمادگي روحي كه خود براي خويش ايجاد مي كنيد يا بعضا بازيكنان به شما القا مي كنند موقع ايستادن در درون دروازه است كه شرايط فيزيكي آن لحظه را بررسي مي كنيم
ابتدا براي گرفتن آرامش روحي درون دروازه دوري مي زنيد سپس در وسط دروازه مي ايستيد سپس از ايستادن مهاجم پشت توپ حدس خواهيد زد كه مي خواهد به كدام طرف توپ بزند (كه در مورد اين موضوع بعدا صحبت خواهيم كرد) در هنگام حركت مهاجم از روي پاي خود بلند شويد بعبارتي روي نوك انگشتان پاهاي خود بصورت لي لي كنان حركت كنيد تا آمادگي جهش مناسب را پيدا كنيد اين مهم به اين دليل است كه عامل اصلي جهش يك دروازه بان قسمت انگشتان پايش مي باشد كه قدرت اين موضع به انجام جهش بلند و مناسب به دروازه بان كمك مي كند پس از لي لي كردن به محض زدن ضربه به طرفي كه از قبل در ذهن خود قرار داده ايد حركت كنيد
و اما چگونه از ايستادن مهاجم به زدن ضربه به طرفين پي ببريم
البته اين موضوع احتمال است و قطعا مهاجمان حرفه اي از اين ترفندها بخوبي استفاده مي كنند
اگر مهاجم چپ پا باشد و با زاويه زياد نسبت به توپ ايستاده باشد احتمال زياد به سمت چپ شما خواهد زد اما اگر با زاويه كم پشت توپ باشد احتمال اينكه به سمت راست شما بزند زيادتر است
در صورتيكه كه مهاجم راست پا باشد اين قضيه برعكس است كه درصورتيكه با زاويه زياد بايستد به سمت چپ دروازه بان خواهد زد و در صورتيكه با زاويه كم بايستد به سمت راست. البته سخت ترين حالت زماني است كه مهاجم بدون زاويه پشت توپ بايستد و ديگر بايد شانسي يك طرف پريد
نكته بعد كه بايد اشاره كنم حركت مهاجم است بگونه اي شما از قبل سمت حركت خود را تعيين نكنيد در هنگام حركت مهاجم تشخيص بدهيد كه به چه سمتي ضربه خواهد زد بگونه اي كه پيش بيني كنيد با اين وضعيتي كه او دارد به سمت توپ حركت مي كند به چه صورت و در چه جهتي به توپ ضربه خواهد زد
كليه موارد ذكر شده را مي توانيد در تمرينات پياده سازي كنيد و يك الگوي مناسب براي خود در درون زمين مسابقه پياده سازي كنيد
راستي يك چيز ديگه كه خاطرم آمد اينكه معمولا زنندگان ضربه پنالتي جهت تخصصي دارند كه فقط به آن جهت هميشه ضربه مي زنند (البته استثنا وجود دارد) كه با توجه با مسابقات قبلي جهت ضربه او به چه سمتي بوده است
موارد ذكر شده در فوق مربوط به پنالتي هاي در حين مسابقه است كه بايد مد نظر داشت اما روال پنالتي هاي آخر مسابقات حذفي كه بصورت 5 پنالتي است كمي متفاوت تر است بگونه اي در 5 ضربه پايان 120 دقيقه ديگر 50 - 50 معني نمي دهد چرا كه امكان دارد زنندگان ضربه متفاوت به توپ ضربه بزنند يعني يكي به راست بزند ديگري به چپ و بعدي به وسط
ضمن اينكه آن زنندگان ضربه وقتي مي بينند كه دروازه بان جهت حركت توپ را كاملا صحيح تشخيص مي دهد دچار استرس مي شوند و اين روحيه هر چه به پايان ضربه نزديك مي شويد بسيار عالي است
پس در پنالتي هاي پايان 120 دقيقه اصلا لازم نيست شانسي بپريد بلكه با زدن ضربه و تشخيص اينكه اين ضربه به كدام طرف مي رود شما هم حركت كنيد تا همان ترسي كه اشاره شد به دل ديگر زنندگان بافتد و اينكه امكان زياد دارد كه همه زنندگان زاويه هاي زياد را در نظر نگيرند بلكه با زاويه كم ضربه بزنند كه در صورتيكه شما پس از زدن ضربه حركت كنيد حتما حتما خواهيد گرفت و بگذاريد آن ضربه هاي كه با زاويه زياد نواخته مي شود گل شود اصلا مهم نيست ولي زاويه هاي كم در صورت حركت با تشخيص خواهيد گرفت يا اينكه زننده اي قصد زدن ضربه به وسط دروازه دارد كه با فريب دروازه بان به گل برسد با اين روش ترفند او را نقش بر آب خواهيد كرد
دروازه بانی - شوت گیری